طراحی صنعتی ترکیبی از هنر طراحی و آشنایی با صنعت است و نوآوری در صنعت بخاطر بروز نیازهای جدید و حس نیاز انسان به تنوع مورد توجه است. پس لازم است کسانی باشند که با تسلط به طراحی با توجه به جنبه های هنری آن، و همچنین آگاهی کافی نسبت به سایر علوم با طرح ها و ایده های جدیدی که ارائه می دهند، پاسخ این نیازها را از تصور به واقعیت تبدیل کنند. طراحی بدون توجه به عوامل تأثیرگذار بر آن غیر ممکن است. برای همین هم هست که رشته طراحی صنعتی در نگاه اول یک رشته بسیار گسترده به نظر می رسد و هر کدام از فارغ التحصیلان آن در یک زمینه خاص توانایی هایی دارند که سایر همکلاسی ها و هم رشته های آنان، ممکن است در زمینه دیگری تبحر داشته باشند.
طراح صنعتی ممکن است در کنار دانش هنری طراحی، با توجه به زمینه تخصصی مورد علاقه خود، اطلاعات زیادی در زمینه مواد، مکانیک، برق و کامپیوتر، کنترل، پزشکی و حتی دانش های علوم انسانی نظیر روانشناسی، جامعه شناسی و اقتصاد داشته باشد. طراحی صنعتی به عنوان یک رشته و شغل مخلوطی از علم و هنرست. هر یک از دو رکن علم و هنر جایگاه ویژه ای دارند که با حذف هر کدام، روند طراحی صنعتی ناتمام خواهد ماند و نتیجه کار یا به سمت صنعت صرف منحرف شده و یا به سوی هنر صرف.
طراح صنعتی سعی میکند با استفاده از فکر و ابتکار و اصول زیبایی شناسی، خشونت صنعت را خنثی کرده و اشیاء و محیطی زیبا و مناسب برای بشر ابداع کند. متخصصان این رشته علاوه بر نظارت بر شکل ظاهری و روند تولید محصولات، میتوانند در شاخه های طراحی بسته بندی و فضاهای کاری نیز تسلط پیدا کنند. یک طراح صنعتی برای شکل گیری افکار و ایده های خود به ابزاری مثل ماژیک، مداد رنگی، راپید، چوب، گِل مجسمه سازی، گچ، دوربین عکاسی، کامپیوتر و … نیاز دارد که روش کار با این ابزار بر حسب مورد در دانشگاه تدریس می¬شود. طراح صنعتی خوب و زبردست، برای تکامل علمش به مباحث و دروس دانشگاهی اکتفا نمی کند و هر روز خود را درگیر کشف و یادگیری از منابع مختلف میکند.
قوه ی تخیل، صبر و حوصله ی بالا، دستان چالاک و چشمان تیزبین و حس مردم گرایانه نیازهایی است که یک طراح باید آن را داشته باشد و در کنار آن ها، اطلاعات پایه ی ریاضی و هنر و همچنین شناخت مواد گوناگون همچون پلاستیک ها، فلزات، شیشه، چوب، سرامیک و انواع چسب ها میتواند در بهبود شرایط و محصولات ایفای نقش کند.
آینده ی کاری یک طراح صنعتی ارتباط نزدیکی با تخصص هایی مثل مهندسین مکانیک، صنایع، کامپیوتر و همچنین نقشه کش صنعتی، گرافیست، مدیر فروش و بازاریابی و … دارد که بسته به کالایی که قرار است تولید شود امکان کم شدن و یا اضافه شدن به این تخصص ها وجود دارد. میتوان گفت هر جا که به بهبود شرایط تولید و ایجاد طرحهای نوین جهت آسایش مشتری و جذب آن میاندیشند، وجود یک طراح صنعتی ماهر و توانا ضروری است. خوب دیدن، خوب اندیشیدن و خوب طراحی کردن از لازمه های این رشته است.
طراحان صنعتی با استفاده از ابعاد هنری و تفکر خلاق در طراحی، حلقه اتصال اصلی هستند و فرآیند طراحی صنعتی اولین مرحله از تولید صنعتی یک کالا بوده و معادله‌ای است جامع برای رسیدن به وضعیت مطلوب و متعادل در طراحی و تولید انبوه محصول، که در حقیقت هدف نهایی آن دستیابی به راهی برای غلبه بر احساسات و رفتارهای واقعی استفاده‌کنندگان و برقراری رابطه‌ای عمیق میان کاربر و محصول می‌باشد.
در روند طراحی صنعتی مانند خیلی از زمینه های دیگر الگوها و سبک های مختلفی وجود دارد که مجموعه ای از ویژگی ها و خصوصیات از پیش تعیین شده را برای سهولت کار در اختیار طراح قرار می دهد. بنابراین هر طراح صنعتی برای طراحی هر یک از موارد بالا می تواند بر اساس شرایط کاری خود، از یک یا چند الگوی طراحی برای خلق ایده و طرح خود بهره ببرد. با توجه به گرایش های طراحی صنعتی، ابداع، ابتکار، خلاقیت و ایده پردازی از پایه های اساسی کار هر طراح صنعتی می باشد. پس نمی توان به صرف وجود محصولات و روش های فعلی از نوآوری و ابتکار دوری جست.
در فرایند طراحی یک علت خارجی یا یک مخاطب غیر از خود طراح وجود دارد که نیاز طراحی را مطرح می کند. و اینکه طراح صرفاً به رفع نیاز مخاطب توجه و تامل داشته باشد اصلی از اصول اولیه طراحی صنعتی می باشد که مخاطب مداری نامیده می شود. طراح با توجه به علم و هنر طراحی، محصول، محیط و یا روشی را برای مخاطب خلق می کند که خواسته های تعریف شده او را در جهت حصول به هدف معینی (مثلاً کسب امنیت، آرامش، سهولت استفاده، قیمت ارزان، آرامش و یا حتی لذت) مهیا سازد. طراحان صنعتی آشتی دهندگان صنعت، هنر و اقتصاد هستند و در تمام کارخانجات و خطوط تولید دنیا در راس هرم مدیریت تولید کالا و محصولات قرار دارند.
ایجاد هویت واحد برای یک کالا یا یک گروه کالایی و یا حتی تمامی کالاهای تولیدی یک شرکت از دیگر وظایف طراح صنعتی است. بنابراین آنچه که شما به عنوان هویت کالاهای شرکت هایی همچون SONY، BMW، adidas، arcopal و یا نظایر آن می شناسید، نتیجه مستقیم خلاقیت، فعالیت، طراحی و تجزیه و تحلیل طراحان صنعتی این شرکت ها می باشد. چنانچه بخواهیم به نوعی دسته بندی رایج در بازار ایران را برای طراحی صنعتی ارائه نماییم می توانیم مدل زیر را ارائه نمائیم.
طراحی محصول
لوازم خانگی، مبلمان اداری و خانگی، وسایل صوتی و تصویری، ماشین های اداری، نوشت افزار، اسباب بازی و غیره
طراحی دکوراسیون
شامل دکوراسیون خانگی، اداری، تجاری و غیره.
طراحی محیطی
فضا، مبلمان و چیدمان شهری و کلیه فضاهای زیر مجموعه آن نظیر پارک ها، نمایشگاه ها، مراکز خرید، ایستگاه های اتوبوس و تاکسی و کلیه محیط های عمومی، تأسیسات ترافیکی و نظایر آن.
طراحی خودرو
طراحی بدنه و نمای داخلی خودرو.
طراحی بسته بندی
بسته بندی کالا و محصولات مختلف.
طراحی اصلاحی
اصلاح خصوصیات عملکردی یا فرمی یک محصول به منظور بهبود کارایی آن.
در مقالات و بعدی به سبک ها و نگرش های موجود در دنیا در رشته طراحی صنعتی خواهیم پرداخت.